تاریخچه سنگ توپاز
در گذشته به همه سنگهای زرد، قهوه ای و یا سبز رنگ با ارزش توپاز Topaz می گفتند. نام این سنگ درواقع برگرفته از جزیره توپازوس (Topazios) که اولین بار در آن یافت شده است. این جزیره مه آلود که در دریای سرخ واقع است امروزه به جزیره سنت جان مشهور است. برخی منابع نیز گفته اند که ممکن است نام توپاز از واژه سانسکریت Tapas گرفته شده باشد. گفته می شود بیش از 2000 سال است که از این کانی به عنوان گوهری نفیس استفاده می شود .ترکیب شیمیایی سنگ توپاز به صورت AL2SiO4(F، OH)2 میباشد.
توپاز بیشتر در رنگهای زرد و آبی موجود است. سنگ توپاز سمبل وقار و نشانه شادی و موفقیت است.
مصریها سنگ توپاز را سمبل خورشید میدانند.رومیان اعتقاد داشتند که سنگ توپاز افزایش دهنده هوش و وفاداری است و برای درمان خونریزی و آسم نیز از آن استفاده می کردند. در برزیل توپاز سمبل دندانپزشکان است.
دشمن شماره یک سنگ توپاز ، اسید سولفوریک میباشد که باعث تخریب آن میشود. برای حفظ این سنگ از نگه داشتن این سنگ در کنار مواد شیمیایی به خصوص اسیدها پرهیز شود.
معادن این سنگ در کشورهای سریلانکا، برزیل، مکزیک، آمریکا، برمه، استرالیا، ژاپن، روسیه و ایرلند شمالی قرار دارند.
سنگ توپاز که از معادن ایرلند استخراج میشوند عموما به رنگ آبی روشن میباشد.
توپاز در اروپا بیشتر به شکل سنجاق سینه، در کشورهای شرقی به صورت انگشتری، و به طور کلی در دنیا بصورت انواع زیورآلات مردانه و زنانه استفاده میشود.
انواع روشهای بهسازی و فرآوری رنگ توپاز
معمولا ۴ روش برای بهسازی رنگ توپاز وجود دارد:
1-حرارت دادن (Heat) هدف از این کار، به وجود آوردن رنگ صورتی (در طبیعت کمیاب) از سنگ هایی که به رنگ زرد، نارنجی یا قهوه ای هستند. این تغییر رنگ دارای دوام بوده و رنگ آن تغییر نمی کند. تشخیص آن ناممکن است.
۲- پرتو دهی (irradiation) هدف از این روش، تولید سنگ های آبی تیره توپاز است، چون در طبیعت این کانی به رنگ آبی کم رنگ یافت می شود این تغییر رنگ هممانند روش بالا دارای دوام بوده و رنگ آن تغییر نمی کند، معمولا غير قابل تشخیص است.
٣- انتشار رنگ در سطح سنگ (Diffusion) هدف از این روش، تولید رنگ های متفاوتی مانند قرمز، سبز و آبی است. دوام ندارد به دلیل این که رنگ در سطح سنگ انتشار یافته قابل تشخیص است
۴- پوشش سطحی ( Surface Coating) هدف از این روش، تولید رنگ های رنگین کمانی برای سنگ توپاز آتشین (fire topaz) است . این روش دوام نداشته و با خراش دادن روی سطح سنگ قابل تشخیص است.
تعیین اصل بودن سنگ توپاز از بدل
سنگ هایی که به طور ظاهری شبیه به توپاز هستند، عبارتند از: سافایر مصنوعی ، شیشه آبی ، اسپینل مصنوعی گاهی اوقات هم با سنگ هایی چون سیترین، آکوامارین، تورمالین، کوارتز قهوه ای (smoky quartz) اشتباه گرفته می شود. گاهی مشاهده شده که سیترین را به عنوان توپاز برزیلی می فروشند.توجه داشته باشید که وقتی سنگ کوارتز حرارت ببیند می تواند تغییر رنگ بدهد و انواع بدلی سبز ، زرد و رنگهای دیگر تولید و در بازار به عنوان توپاز اصل و طبیعی فروخته می شنود. توپاز های طلایی معمولا گران تر بوده و بهتر است برای خرید توپاز طبیعی از فروشنده شناسنامه این سنگ را درخواست نمایید یک جواهر مشهور به نام براگانزا (Braganza) با وزنی معادل 1640 قیراط تصور می شد که یک برلیان الماس درشت و بی نظیر است. ولی بعدها مشخص شد که یک توپاز بی رنگ بوده است
روش مراقبت و نگهداری از سنگ توپاز
توپاز را می توانید با آب گرم و صابون تمیز کنید. توجه داشته باشید که به هیچ وجه از دستگاه ماوراء صوت (Ultrasonic) و تمیز کننده به وسیله بخار استفاده نکنید و از نگه داشتن آنها کنار مواد شیمیایی به خصوص اسیدها پرهیز شود. مراقب باشید سنگ هایی که به روش روکش (coated) بهسازی رنگ شده اند، خراش و آسيب سطحی نبینند.
خواص توپاز در چاکرا درمانی
از خواص توپاز سفید در جهت دریافت انرژی از کانال های چاکرای هفتم (تاج)، از خواص سنگ توپاز زرد جهت چاکرای سوم (ناف) و چهارم (قلب)، از خواص توپاز آبی رنگ نیز برای چاکرای پنجم (گلو) و ششم (چشم سوم) استفاده می شود. بنابراین اگر فردی می خواهد از بیماری و رنج خود اطلاع یابد باید از خواص سنگ توپاز سفید که بیشتر انرژی سطح بالا را در اختیار دارد استفاده کند رنگ سفید این سنگ تمام سنگ های دیگر را تقویت می کند. اگر از روده کوچک، کلیه ها، مثانه و روده بزرگ رنج می برید باید از خواص سنگ توپاز زرد رنگ استفاده کنید. چنانچه شخصی دچار لکنت زبان، گلودرد و پرکاری تیروئید است باید از خواص سنگ توپاز آبی در چاکرا درمانی استفاده کند زیرا تشعشعات انرژی سرد آبی سطوح قوه تمرکز و گلو را تحت تاثیر قرار می دهد.
خواص سنگ توپاز آبی
از خواص توپاز آبی می توان برای یاری دادن ارتباط شفاف با عمیق ترین احساسات فرد استفاده کرد. توپاز آبی سنگ ارتباط است و جهت تقویت مهارت های کلامی و تمرکز بر روی تکالیف ذهنی فرد کاربرد دارد. توپاز آبی دارای خواص تقویت کننده طبیعی توانایی های روانی است. توپاز آبی یک تقویت کننده طبیعی توانایی های روانی است و فرد را در جهت تشخیص تصمیمات زندگی اش و شفاف نمودن آنها کمک می کند.