فروشگاه الماس,زمرد,یاقوت09025283869

سنگ یشم

سنگ یشم (جید یا jade) نامی است که بین دو کانی متفاوت مشترک است، نفریت یک سیلیکات منیزیم و کلسیم و جیدیت یک سیلیکات آلومینیوم و سدیم. در گذشته از خواص سنگ یشم برای ارتباط با عالم کیهانی و یا حتی پزشکی نیز استفاده می شد. این کانی با ساختار بلوری درهم پیچیده و متصل به هم موحب شده تا در حکاکی و کاروینگ بسیار مناسب باشد و در رنگهای باکیفیت قیمت سنگ یشم جیدیت اصل بسیار بالا ببرد.

سنگهای مشابه جیدیت

بسیاری از سنگهای سبز ممکن است با یشم اشتباه گرفته شود از جمله سلیمانیت، پرنیت، پکتولیت که در آلاسکا وجود دارد، وزوویانیت (ایدوکراز) که در کالیفرونیا یافت می شود، کوارتز کلسدونی، تالک، گروسولاریت، نفریت، عقیق سبز و سرپانتین که نوع باکیفیت آن در ایران و اطراف آن فراوان یافت می شود.

کلروملانیت (Chloro-Melanite) چه نوع یشمی است

کلروملانیت ترکیبی از جادئیت، دیوپسید و آلبیت و نوعی یشم سبز – سیاه خالدار است که سرشار از عنصر آهن بوده و به همین دلیل به رنگ سبز تیره و یا سیاه دیده می شود. تفاوت آن با جیدیت خالص در وزن مخصوص و ضریب شکست نور آن است. به عبارت دیگر می توان گفت کلروملانیت نوعی جیدیت سیاه است که در زمان انسان های نخستین از آن به عنوان ابزار سنگی در کوه های شمال اروپا و یا در گینه نو برای ابزار کشاورزی و قمه استفاده می شد.

قمار یشم در چین

امروزه این کانی نزد چینی ها بیشتر شبیه به قمار شده است زیرا دیدن زیر پوسته اکسیداسیون راف جید نتراشیده غیر ممکن است و معمولا تیکه ای از آن را کنده (که به آن پنجره گویند) و یا آن را از وسط دو نصف میکنند تا ریسک خرید پایین بیاید. گاهی هم ممکن از قسمت خوب آن برش خورده باشد که اینجا دلیل استفاده از واژه قمار یشم به میان می آید. هنگام خرید یشم گرانبها یا جیدیت در چین اگر در منبع نور چراغ رنگ خوبی بدهد قیمت آن تا دو ملیون دلار بابت هر کیلو نیز می رسد

قیمت گذاری یشم گرانبها

در اوایل سال 2013 هر کیلو جید سیبری 500 تا 650 دلار بود در پایان سال بعد ( 2014 ) این قیمت به 1000 دلار رسید و 50 هزار دلار آمریکا قیمت هر کیلو یشم سیبری با پدیده چشم گربه می بود ( سال 2115 ) .

جهت تعیین شفافیت بخش پنجره دار(پدیدار شده) را خیس و صفحه فلزی اوپاک را در مقابل آن قرار دهید و با نور به داخل سنگ تابیده و اگر بازتاب منعکس شده روی صفحه بتابد یعنی سنگ شما شفافیت خوبی دارد.

اگر سطح سنگ ترک های سطحی داشته باشد ممکن است تا درون نیز به همین شکل ترک خورده باشد.

اگر نور تابیده شده به سطح یشم منعکس نشد احتمالا همان رنگ اصلی کلی سنگ جیدیت است هرچند بدلیل ساختار توده ای ممکن است این بازتاب مبهم باشد.

گاهی یک رگه یا نقطه غنی می تواند رنگ را یکنواخت نشان دهد که می توانید فایبر اپتیکی را به پشت یک کابوشن جیدیت سفیده که رگه یا نقطه ای سبز دارد بتابانید در این صورت تمام کابوشن سبز دیده می شود.

خصوصیات سنگ نفریت (Nephrite)

نفریت در زبان یونانی به معنی “کلیه Nephriticus” است. فرمول شیمیایی نفریت Ca2(MgFe)5[OH2Si4O11]2 و از گروه آکتینولیت، مات تا نیمه شفاف با سختی آن 6 تا 6.5 در مقیاس موهس، دارای رنگهای سبز، سفید، خاکستری مایل به زرد یا قرمز و قهوه ای، آبی مایل به سبز، سیاه و غالبا به صورت خالدار دیده میشود. جدیت و نفریت ترکیبات معدنی متفاوتی دارند. جدیت یک پیروکسن غنی از آلومینیوم است، در حالی که نفریت یک آمفیبول غنی از منیزیم است. با این حال، این دو ماده معدنی خواص فیزیکی بسیار مشابهی در چشم افراد عادی دارند. نوع های باکیفیت نفریت به رنگ سبز است. شکستگی آن تیز مانند و سوزنی شکل است. این کانی پدیده فلورانس ندارد و برخلاف ژادئیت یا جیدیت دارای کلیواژ کامل در جهت طولی است. مراکز اصلی تراش یشم سبز و نفریت در کانتون، پکن و هنگ کنگ قرار دارد.

کاربرد نفریت در ساخت اشیا کلکسونی و تراش حجمی مانند مجسمه های مذهبی بسیار زیاد است. درگذشته از سنگ کوارتز جهت تراش آن استفاده می شد ولی امروزه از ماده سخت تر کربوراندوم یا پودر الماس استفاده می شود.

منابع و معادن نفریت در جهان

ذخایر مهم نفریت در غرب سینک کیانگ در نزدیکی کاشغر و ختن در چین قرار دارد و معمولا بین سنگهای سرپانتین و رسوبات بستر رودخانه دیده می شود. ذخایر دیگری در قاره استرالیا و کشورهای برمه، برزیل، کانادا، آمریکا، مکزیک، گینه نو، تایوان و لهستان وجود دارد. مهم ترین نوع این کانی ” یشم اسفنجی یا یشم چینی ” است که به رنگ سبز تیره دیده می شود. نوعی دیگر نیز به رنگ سبز اسفنجی که به یشم روسی معروف است در غرب دریاچه بایکال وجود دارند. در جنوب نیوزلند نیز از این کانی وجود دارد که مقدار آن ناچیز و صادر کردن آن هم ممنوع است.

سنگهای مشابه نفریت

سنگهای زیادی مشابه نفریت وجود دارد که می توان به آگاماتولیت، فلدسپار آمازونیت، آونتورین، بوونیت، کالیفرنیت، کریزوپراز، مرمر کنمارا، گارنت گروسولار، پلاسما، پراز، پرنیت، سرپنتین، اسمیت سونیت، وردآنتیک و ویلیامزیت اشاره کرد. نگین های جید را بصورت مصنوعی و یا آن را غالبا به شکل تریپلت می سازند بدین صورت که نگین یشم سبز مات به فرم کابوشن تراشیده و لایه از جید سبز نیمه شفاف با چسب مخصوص سبز رنگی می چسبانند که این فرآورده بسیار شبیه یشم سلطنتی است.

تفاوت سنگ جادئیت و نفریت

تا قبل از سال 1863 تصور می شد که یشم سبز (Jade) و نفریت (Nephrite) هر دو از یک گروه هستند. تا اینکه یک فرانسوی ثابت کرد این دو کانی با قدمت هفت هزار ساله خود متفاوت اند و جادئیت از گروه یشم سبز و نفریت از گروه هورنبلند است. هرچند در عامیانه هر دو اینها به اسم جید یا یشم خوانده می شوند زیرا احتمالا تمایز آن دو برای اشخاص عادی خیلی مشکل بوده است. نفریت (سختی 6 تا 6.5 ) سنگی با سختی کمتر (حدود 10%) از جیدیت (سختی 6.5 تا 7) است. همچنین سفتی نفریت به دلیل بافت فیبری آن بیشتر از جیدیت است. ذخایر نفریت از جیدیت بسیار بیشتر و از نظر ارزش و قیمت نیز پایینتر آن میباشد.

نحوه تشخیص یشم اصل

این کانی ممکن است با سنگهای زیادی اشتباه گرفته شود. سطح سنگ جید غالبا شیارها و حباب هایی وجود دارد که با لوپ 10 می توان آنها را مشاهده کرد. سنگ جید قابلیت جذب گرمای بالایی دارد و چنانچه آن را سرد کنید بعد از مدتی گرم می شود. بسیاری از یشم هایی که در بازار ایران بفروش می رسند درواقع سرپانتین باکیفیت هستند. البته باید بدانید بهترین روش تشخیص فقط مراجعه به آزمایشگاه معتبر است. با روش اسپکترومتری مادون قرمز می توان حظور پلیمرها در جیدیت را پی برد.

جیدیت دارای یک طیف جذب متمایز مفید در شناسایی است. دارای پیک قوی در 4375 و باندهای ضعیف در 4500 و 4330 است. خط 4375 تشخیصی است اما ممکن است در مواد غنی و سبز تیره دیده نشود که دارای طیف کروم است: خط قوی در 6915، ضعیف در 6550 و 6300. با تست چراغ قوه UV می توان به مواد پلیمری (حداقل آنهایی که پدیدار می شوند) که تغییر رنگ سبز یا آبی می دهند پی برد. ولی تست فرابنفش دیگر دریشم‌های بهسازی شده با تکنولوژی جدید کاربردی نداشته و نمیتواند مواد رنگ یا پلیمیری تزریق شده را نشان دهد. از طرفی آزمایشگاه هایی که تکنولوژی و دستگاه مناسب را ندارند در تشخیص آنها ناتوانند.

سنگ یشم چیست

سنگ یشم (جید یا jade) نامی است که بین دو کانی متفاوت مشترک است، نفریت یک سیلیکات منیزیم و کلسیم و جیدیت یک سیلیکات آلومینیوم و سدیم. در گذشته از خواص سنگ یشم برای ارتباط با عالم کیهانی و یا حتی پزشکی نیز استفاده می شد. این کانی با ساختار بلوری درهم پیچیده و متصل به هم موحب شده تا در حکاکی و کاروینگ بسیار مناسب باشد و در رنگهای باکیفیت قیمت سنگ یشم جیدیت اصل بسیار بالا ببرد.

نام یشم یا جید (Jade) از کجا آمده است

یشم امروزه به دو نوع جیدیت (یشم سخت و گرانبها) و نفریت (یشم ارزان قیمت) تقسیم بندی می شود. جیل هابز گوهرشناس خاطرنشان می کند که چینی ها این دو سنگ را از هم متمایز می کردند: نفریت به عنوان yu شناخته می شد، در حالی که جیدیت از برمه به عنوان fei-ts’ui شناخته می شد. با این حال، بازرگانان اروپایی که در این زمان با چین تجارت می‌کردند، هر دو سنگ را به دلیل شباهت‌های ظاهری، تحت عنوان رایج «یشم یا جید (jade)» دسته‌بندی کردند. تا سال 1863 بود که آلکسیس دامور، کانی شناس فرانسوی، یشم را به عنوان دو کانی متمایز تشخیص داد – یشم و نفریت. اصطلاح “جیدیت (jadeite)” پس از یشم ابداع شد.

از نفریت در دوران باستان و ماقبل تاریخ به علت داشتن سختی بالا همچون استیل به عنوان سلاح و ابزار چاقو تیز و جنگی استفاده می شد که به همین دلیل در مشرق زمین به “سنگ تبر” معروف بود.

تاریخچه سنگ یشم

در مشرق زمین سنگ یشم همواره معنایی عرفانی داشته تا جایی که اولین حکاکی های یافت شده روی یشم مربوط به دوران نوسنگی بوده است. بیش از پنج هزار سال قبل از میلاد چینی ها از سنگ یشم به علت سختی مناسب از آن در مجسمه سازی و ابزار و جواهرات استفاده می کردند. در واقع از آنجایی که سنگ جید دارای رنگهای متفاوت و همچنین بعد از صیقل دادن دارای جلا و درخشانی خاصی پیدا می کند در جواهر سازی چه به عنوان دستبند و چه مهره استفاده می شد. حکاکی روی سنگ یشم در هر فرهنگی معنای متفاوتی دارد.

در مکزیک و آمریکای جنوبی جایگاه ویژه ای داشت و آن را نماد آب و زندگی می پنداشتند. در چین نیز از اشکال مختلف سنگ یشم به منظور بخت خوب، طول عمر و عشق استفاده می شد.

انواع سنگ یشم

بطور کلی یشم دو گروه یشم جیدیت (Jadeite) و نفریت (Nephrite) که نوع ارزان یشم و از گروه هورنبلند است تقسیم بندی می شوند. یشم به رنگهای سبز، سیاه، بنفش، سرخ، اسطوخودوسی و آبی وجود دارد. جیدیت ها همچنین می توانند در ترکیب با سایر کانی های گروه پیروکسن در محلول های جامد ایجاد شوند. با این حال، این مخلوط ها همیشه انواع جیدیت در نظر گرفته نمی شوند. محتوای یشم جیدیت در این مواد گوهری می تواند متفاوت باشد.

به عنوان مثال ماو سیت سیت (Maw Sit Sit) سنگی است که فقط در نزدیکی روستای میانماری که از آن نام گرفته است یافت می‌شود. دارای رنگ سبز تیره با لکه های سیاه و رگه های سبز است. نمونه ها به طور معمول حاوی یشم (15%)، kosmochlor (گاهی اوقات ureyite نامیده می شود)، فلدسپات آلبیت و سایر مواد معدنی هستند. امفاسیت نیز ممکن است حاوی جیدیت، اوژیت و اگزیرین باشد.

خصوصیات سنگ یشم جیدیت چیست

این کانی تا قبل از سال 1750 در چین ناشناخته بود. نام جیدیت (Jadeite) از Jade مشتق شده است و نوعی پیروکسین اشباع شده از سیدیم و آلومینوم با فرمول شیمیایی [NaAl[Si2O6 می باشد و درواقع با ارزش ترین نوع بلورهایی با ساختار داخلی درهم تنیده میکروکریستالین است.

سختی یشم جیدیت بین 6.5 تا 7 در مقیاس موهس بوده و داری کلیواژ ناقص با فرم شکستگی آن سوزنی شکل و شکننده است که این نقاط شکستگی مات بوده ولی درصورت جلا دارای درخششی روغنی یا مرواریدی می شود.

جدول خصوصیات سنگ یشم

ترکیب شیمیایی سدیم سیلیکات آلومینیوم NaAlsi2o6

رنگ سبز و رنگهای دیگر

رنگ خاکه سفید

شفافیت مات تا اوپاک

رخ خوب – شکستگی استخوانی و شکننده

جلاروغنی

ضریب شکست نور1.688 – 1.652

شکست دوگانه0.02

سختی موهس7 – 6.5

وزن مخصوص3.48 – 3.24

سیستم کریستالی منو کلینیک و متراکم دانه ای

فلورسانس در جید متمایل به سبز خیلی ضعیف و نور متمایل به سفید

معادن جیدیت در جهان

باکیفیت ترین نوع یشم جیدیت در برمه میانمار است و از معادن مهم و اقتصادی یشم سبز در شمال برمه می توان اشاره کرد. جیدهای این منطقه بر اثر فشار بسیار بالای کوه های هیمالیا تشکیل می شوند و متامورفیزه شده اند. ذخایر ثانویه نیز در میان لایه هایی از سنگهای رسوبی تشکیل شده از کنگلمرا و ماسه سنگ در بستر رودخانه وجود دارد.

اندازه قلوه سنگهای جادئیت در اینجا ممکن است در حد شن ریزه یا تخته سنگهای چندین تنی و بسیار بزرگ نیز باشد. با وجود کنترل شدید دولت برمه با اینحال بیشتر این یشم ها به چیانگ مای چین قاچاق یا تایلند قاچاق و درآنجا معامله می شوند. در دیگر نقاط دنیا می توان به آمریکا (کالیفورنیا)، ژاپن، گواتمالا و CIS اشاره کرد. سنگ گوهری یشم جیدیت/کوارتز ارغوانی در بورسا، ترکیه وجود دارد. این مکان منحصر به فرد است. ترکیب آن می تواند از 40٪ تا 60٪ جیدیت متفاوت باشد.

میانمار: منبع “یشم امپریال”.

گواتمالا: سنگ های آبی کمیاب.

روسیه: مواد “سبز رنگ سیب” در برخی از مناطق. همچنین جنس مات و غنی از کروم در رودخانه کانتگیر، غرب سایان.

سن بنیتو، کالیفرنیا: لنزها و ندول‌ها در چرت، رنگ‌های مختلف.

فرانسه؛ ایتالیا؛ ژاپن؛ قزاقستان؛ مکزیک؛ ترکیه.

سنگهای مشابه جیدیت

بسیاری از سنگهای سبز ممکن است با یشم اشتباه گرفته شود از جمله سلیمانیت، پرنیت، پکتولیت که در آلاسکا وجود دارد، وزوویانیت (ایدوکراز) که در کالیفرونیا یافت می شود، کوارتز کلسدونی، تالک، گروسولاریت، نفریت، عقیق سبز و سرپانتین که نوع باکیفیت آن در ایران و اطراف آن فراوان یافت می شود.

قیمت گذاری یشم گرانبها

در اوایل سال 2013 هر کیلو جید سیبری 500 تا 650 دلار بود در پایان سال بعد ( 2014 ) این قیمت به 1000 دلار رسید و 50 هزار دلار آمریکا قیمت هر کیلو یشم سیبری با پدیده چشم گربه می بود ( سال 2115 ) .

سنگ یشم

سنگ قیمتی یشم را با نام انگلیسی Jade هم می‌شناسند. این نام اولین بار از واژه اسپانیولی Piedra de jada به معنی «سنگ افسردگی» گرفته شد. این در حالی است که در فرهنگ چینی این سنگ را Yu می‌نامند به معنای «سنگ سلطنتی». کلاً چینی‌ها به یشم سبز علاقه‌ی زیادی دارند و از قدیم آن را خوش‌یمن و با برکت می‌دانستند. به طوری که معتقدند، طلا گرانبها است ولی یشم بی‌قیمت است.

یشم سبز یک نوع ماده معدنی است و دارای رنگ‌های گوناگون از جمله سبز، زرد کم‌رنگ، سفید، بنفش و قرمز است. یشم سبز که ساختار آن سبز است بسیار کمیاب و گرانبها است. برای تشخیص خلوص رنگی یشم سبز از دستگاهی به نام دایکروسکوپ استفاده می‌شود. یشم در سه درجه A، B و C دسته‌بندی می‌شود. جید نوع A کاملا طبیعی است و رنگ آن نیز کاملاً خالص است. سنگ‌های با گرید B و C یشم نسبت به گرید آ قیمت مناسب‌تری دارند اما در محیط آزمایشگاه تحت تغییرات شیمیایی قرار گرفته‌اند و کاملاً طبیعی نیستند.

کیفیت مطلوبی که باید در سنگ یشم در جست‌وجوی آن باشید شامل پرداخت نهایی صاف و یکدست یشم، بافت یکنواخت، بازتاب نوری شیشه‌ای، شفافیتی شبیه به عسل و دارا بودن رنگ تند و یکنواخت است. هر سنگ یشمی که بافت لکه‌دار یا غیرواضح دارد، هر گونه کدری در آن مشاهده می‌شود و رنگ بی‌روح یا ترک‌های ریزی دارد، از ارزش کمتری برخوردار است.

جالب است بدانید که در گذشته در سواحل دریای مازندران این سنگ‌ها در رنگ‌های متنوعی و به فراوانی یافت می‌شده‌است. اما اکنون یک سنگ وارداتی است.

باورها و تاریخچه‌ی سنگ یشم

این گوهر گرانبها را به عنوان «سنگ بهشت» هم یاد می‌کنند. سنگ یشم در بسیاری از کشورها نماد معنویت و سلامت بوده و اعتقاد بر اثرگذاری این سنگ بر احوالات زندگی مردم به بیش از ۸ هزار سال می‌رسد. برای مثال، سنگ یشم در فرهنگ چینی‌ها جایگاه و ارزش بسیار بالایی دارد و مردم برای آن اهمیت ویژه‌ای قائل هستند.

سنگ‌یشم یا Jade در چین باستان با نام «یو» یا «جواهر سلطنتی» بین مردم معروف بوده است. یشم از دیرباز یک سنگ قدرتمند در نظر گرفته می‌شد و از همان دوران باستان، یعنی حدود ۵ هزار سال قبل از میلاد مسیح، در مراسم‌ مذهبی و آیینی در کشور چین مورد استفاده قرار می‌گرفت. مردم چین سنگ یشم را هنوز هم به منزله‌ی قدرت محافظت از بدن و روح، چه برای افراد زنده و چه برای مردگان خود می‌دانند. در حال حاضر نیز همچنان یشم بر روی لوح‌های نمادین کوچکی به نام pi حک می‌شود و در مراسم مذهبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بسیاری از چینی‌ها برای نشان دادن وضعیت اجتماعی خود، آویز و زیور آلات یشمی می‌انداختند. والدین چینی اغلب دستبندهای یشم را به دختران یا پسرانشان می‌دهند تا حمایت و عشق والدین را به آنها یادآوری کنند.

انواع رنگ‌های سنگ یشم

سنگ نفریت معمولاً سبز رنگ است؛ گاهی خاکستری-سبز، گاهی هم سبز تیره. علاوه بر این، به رنگ‌های مایل به قرمز، سفید یا زرد مایل به قرمز نیز وجود دارد. سنگ جیدیت اغلب به رنگ سبز است اما در رنگ‌های صورتی یا سفید و همچنین قهوه‌ای، بنفش، سیاه و قرمز نیز دیده می‌شود.

نحوه‌ی پخش رنگ در سراسر سنگ طبیعی یشم در ارزش آن تأثیر می‌گذارد. بهترین یشم دارای رنگی یکنواخت و خالص است. با ارزش‌ترین قطعه‌های سنگ جید موجود در اروپا و ایالات متحده آمریکا سبزرنگ و به رنگ سبزیجات هستند: یعنی سیب، اسفناج یا سبز زمردی. با این حال، در آسیا یشم‌هایی بیشتر مورد توجه قرار می گیرند که به رنگ سفید خالص یا زرد ملایم با تزیینات صورتی نرم هستند.

در صنعت جواهرسازی نیزسنگ‌های یشم اسطوخودوس یا لوندِر محبوب و پرطرفدار هستند. یکی از گران‌قیمت‌ترین انواع یشم، یشم سبز سلطنتی است که به رنگ زمردی و نیمه شفاف در برمه یافت می‌شود.

خواص سنگ يشم (جید)

خواص بسیار زیادی برای سنگ یشم اصل برشمرده‌اند که تعدادی از آنها را در زیر برایتان نوشته‌ایم:

سنگ Jade برای درمان بیماری‌های کلیوی بسیار مفید است.

چینی‌ها در دوران باستان این سنگ را مقدس می‌دانستند و به همین خاطر آن را بین لب‌ها، سوراخ‌های گوش و بینی مرده قرار می‌دادند تا شیطان را از مرده دور نگه دارد.

گفته می‌شود یشم، سنگ صلح و دوستی است و خاصیت ضد استرس و ضد اضطراب دارد.

یشم در درمان تشنج، بیماری‌های ریه و بیماری‌های پوستی نیز موثر است.

گفته می‌شود اگر یشم را در خانه یا محل کار بگذارید، نیروهای منفی را دور می‌کند و شادی و آرامش را در آن محیط جاری می‌کند.

یشم سبز و بنفش با چاکرای قلب در تماس است و از نظر عاطفی و فیزیکی روی قلب اثر می‌گذارد.

یشم سیستم عصبی و سوخت‌وساز را متعادل می‌کند.

حالت هیجان و پرخاشگری را به آرامش و سکون تبدیل می‌کند.

گفته می‌شود اگر یشم اصل زیر بالش بگذاریم حافظه را تقویت می‌کند.

یشم سنگ خرد است و در تصمیم‌گیری‌های جدی به فرد یاری می‌رساند.

فرق سنگ یشم با زمرد

یشم و زمرد دو سنگ گرانبها و کمیاب در طبیعت هستند که ارزش و جایگاه بسیار ویژه‌ای در صنعت طراحی جواهرات دارند. یشم سبز به دلیل شکل ظاهری و رنگ، شباهت‌هایی به سنگ زمرد دارد و گاهی اوقات ممکن است در تشخیص آن اشتباه رخ دهد.

زمرد فقط سبز رنگ است. سنگ یشم در رنگ‌های مختلفی همچون سیاه، سبز، زرد، قهوه‌ای و … یافت می‌شود.

قیمت زمرد در بازار بسیار بیشتر از قیمت یشم سبز است.

اغلب سنگ زمرد در ابعاد کوچک دیده می‌شود (به جز زمرد هندی) در حالی که سنگ یشم در ابعاد بسیار بزرگ تا اندازه یک کف دست نیز در بازار وجود دارد.

اکثر زمردها دارای رگه های ریز درونی هستند که با چشم قابل دیدن است.

زمرد شفافیت و جلای خاصی دارد که با روغنی مخصوص این ویژگی تشدید می‌شود. غالبا زمرد شفاف و سنگ یشم مات است.

زمرد دارای سختی ۷.۵ تا ۸ در مقیاس موهس است درحالی که نگین یشم سختی بین ۶.۵ تا ۷ دارد.

با زمرد می‌توان بر روی عقیق خط انداخت اما با یشم نمی‌توان بر روی عقیق خط انداخت.

ترکیب شیمیایی زمرد، سیلیکات بریلیوم آلومینیوم و سنگ یشم دارای ترکیب شیمیایی سدیم سیلیکات آلومینیوم است.

سنگ یشم

از این سنگ در طراحی و ساخت انواع جواهرات استفاده می‌شود. البته دلیل توجه بسیار به این سنگ، علاوه بر زیبایی خواص و فواید بی‌شمار ان نیز هست. از جمله خواص سنگ یشم می‌توان به بهبود سوخت و ساز، کاهش استرس و اضطراب، دور کردن انرژی‌های منفی، و همچنین افزایش سکون و ارامش اشاره داشت.

سنگ یشم و انواع مختلف آن

یشم یا جید (Jade) یکی از صد‌ها سنگ قیمتی بسیار معروف است که در طراحی و ساخت بسیاری از جواهرات و لوازم تزئینی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سنگ را می‌توان نامی بسیار آشنا برای بسیاری از افراد دانست که آن را به رنگ سبز می‌شناسند. از این گوهر باارزش با نام سنگ بهشت نیز یاد می‌شود. این سنگ از 5 هزار سال قبل به عنوان سنگی بادوام برای ساخت انواع زیورالات و مجسمه‌ها مورد استفاده قرار گرفته است.
با وجود آنکه بسیاری از افراد یشم اصل را با رنگ سبز می‌شناسند، می‌توان این سنگ را در انواع رنگ‌های دیگر از جمله سفید، آبی، سیاه، قرمز، نارنجی، و خاکستری نیز یافت کرد. گوهر یشم در فرهنگ چینی با نام Yu به معنای سنگ سلطنتی شناخته می‌شود. چینی‌ها از گذشته‌های دور بر این باورند که سنگ یشم سنگی خوش‌یمن و بابرکت بوده و از طلا نیز باارزش‌تر است.

سنگ یشم اصل در واقع از سنگدانه‌های متراکم شده توسط فشار و گرما تشکیل می‌شود و در دو نوع با نام‌های جیدیت (jadeite) و نفریت (nephrite) وجود دارد.

سنگ یشم نفریت

از نفریت از گذشته‌های دور به دلیل سختی بسیار بالا به عنوان ابزار جنگی و سلاح استفاده می‌شد. این نوع یشم در سرزمین‌های شرقی با نام سنگ تبر شناخته می‌شد. سنگ نفریت را می‌توان رایج‌ترین نوع یشم اصل دانست که بیش‌تر ارزش آن نیز به شیوه حک کردن نقوش خاص بر روی سطح آن بستگی دارد. از این نوع یشم در بسیاری از جواهرات و مصنوعات طلا استفاده می‌شود؛ دلیل آن نیز قیمت پایین و هزینه ساخت کم است.

سنگ یشم جیدیت

سنگ یشم جیدیت نسبت به نوع دیگراین سنگ از ارزش بسیار بیش‌تری برخوردار است. این سنگ کیفیت و شفافیت بسیار بالایی داشته و دارای سایه‌های سبز عمیقی است که به زیبایی آن می‌افزایند. بهترین و باکیفیت‌ترین یشم‌های جیدیت در میانمار استخراج می‌شوند.

تنوع رنگ سنگ یشم

بسیاری از افراد تصور می‌کنند که یشم تنها در رنگ سبز یافت می‌شود. این در حالی است که این سنگ باارزش در انواع رنگ‌ها استخراج شده و در بازارهای جهانی به فروش می‌رسند. سنگ نفریت معمولاً به رنگ سبز یا گاهاً به رنگ خاکستری-سبز یا سبز تیره یافت می‌شود. همچنین این سنگ را می‌توان در رنگ‌های سفید، صورتی، بنفش، قهوه‌ای، قرمز، سیاه، و صورتی نیز یافت کرد. این سنگ به مانند سنگ کوارتز به رنگ های مختلفی وجود دارد.

از جمله موارد مهمی که می‌تواند بر ارزش این سنگ تاثیرگذار باشد می‌توان به نحوه‌ی پخش رنگ در سرتاسر سنگ اشاره داشت. بهترین و باارزش‌ترین یشم دارای رنگی یکنواخت و کاملاً خالص است. باارزش‌ترین و گران‌قیمت‌ترین سنگ‌های یشم که در آمریکا و اروپا موجود هستند به رنگ سبز مانند رنگ سبزیجات هستند. با این وجود گاه در کشورهای آسیایی بیش‌تر سنگ‌هایی مورد توجه قرار می‌گیرند که به رنگ سفید خالص یا زرد ملایم باشند. همچنین سنگ یشم سفید با تزئینات صورتی‌رنگ نیز از جمله انواع بسیار محبوب این سنگ در کشورهای آسیایی است. یشم با رنگ سبز زمردی را نیز می‌توان از جمله انواع بسیار باارزش این سنگ دانست که بیش‌تر در منطقه میانمار دیده می‌شود.

سنگ یشم اصل کجا یافت می‌شود

بسیاری از افراد، کشور چین را منبع اشیا ساخته شده از این سنگ سبز می‌دانند. کشور چین از گذشته یکی از اصلی‌ترین تولیدکنندگان و مصرف‌کننده برتر این سنگ گرانبها بوده است. جواهرات و آثار هنری ساخته شده از سنگ یشم در کشور چین ارزش بسیار بالایی دارند. علاوه بر این کشورهای کره و هند نیز از گذشته‌های دور نقش پررنگی در استخراج و استفاده از این سنگ داشته‌اند.

امروزه بسیاری از سنگ‌های جید در جهان در حاشیه اقیانوس ارام یافت می‌شوند. در واقع کشورهای آمریکای جنوبی، امریکای مرکزی، کانادا، ایالات متحده، نیوزلند، و همچنین اسیای شرقی از تولیدکنندگان عمده انواع سنگ جید هستند. همچنین بر اساس کشفیات باستان‌شناسان، نوع سبزرنگ این سنگ در سراسر جنوب شرقی آسیا نیز یافت شده است. با این وجود بیش از 70 درصد از سنگ‌های یشم در سرتاسر جهان از جمله منطقه میانمار استخراج می‌شوند.

خصوصیات سنگ یشم جیدیت چیست

این کانی تا قبل از سال 1750 در چین ناشناخته بود. نام جیدیت (Jadeite) از Jade مشتق شده است و نوعی پیروکسین اشباع شده از سیدیم و آلومینوم با فرمول شیمیایی [NaAl[Si2O6 می باشد و درواقع با ارزش ترین نوع بلورهایی با ساختار داخلی درهم تنیده میکروکریستالین است.

سختی یشم جیدیت بین 6.5 تا 7 در مقیاس موهس بوده و داری کلیواژ ناقص با فرم شکستگی آن سوزنی شکل و شکننده است که این نقاط شکستگی مات بوده ولی درصورت جلا دارای درخششی روغنی یا مرواریدی می شود.

جدول خصوصیات سنگ یشم

ترکیب شیمیاییسدیم سیلیکات آلومینیوم NaAlsi2o6

رنگ سبز و رنگهای دیگر

رنگ خاکه سفید

شفافیت مات تا اوپاک

رخ خوب – شکستگی استخوانی و شکننده

جلاروغنی

ضریب شکست نور1.688 – 1.652

شکست دوگانه0.02

سختی موهس7 – 6.5

وزن مخصوص3.48 – 3.24

سیستم کریستالیمنو کلینیک و متراکم دانه ای

فلورسانس در جید متمایل به سبز خیلی ضعیف و نور متمایل به سفید

انواع بهسازی جیدیت

کیفیت جادئیت را با استفاده از تثبیت بخشی و بهسازی می توان افزایش داد. یشم های جیدیت خاکستری رنگ کم ارزش را با روش های مختلفی بهسازی می شوند و مشابه یشم امپریال خواهند شد البته با قیمت هایی بسیار کمتر از نوع بدون بهسازی.

کلروملانیت (Chloro-Melanite) چه نوع یشمی است

لروملانیت ترکیبی از جادئیت، دیوپسید و آلبیت و نوعی یشم سبز – سیاه خالدار است که سرشار از عنصر آهن بوده و به همین دلیل به رنگ سبز تیره و یا سیاه دیده می شود. تفاوت آن با جیدیت خالص در وزن مخصوص و ضریب شکست نور آن است. به عبارت دیگر می توان گفت کلروملانیت نوعی جیدیت سیاه است که در زمان انسان های نخستین از آن به عنوان ابزار سنگی در کوه های شمال اروپا و یا در گینه نو برای ابزار کشاورزی و قمه استفاده می شد.

سنگ یشم چیست

سنگ یشم (جید یا jade) نامی است که بین دو کانی متفاوت مشترک است، نفریت یک سیلیکات منیزیم و کلسیوم و جیدیت یک سیلیکات آلومینیوم و سدیم. در گذشته از خواص سنگ یشم برای ارتباط با عالم کیهانی و یا حتی پزشکی نیز استفاده می شد. این کانی با ساختار بلوری درهم پیچیده و متصل به هم موحب شده تا در حکاکی و کاروینگ بسیار مناسب باشد و در رنگهای باکیفیت قیمت سنگ یشم جیدیت اصل بسیار بالا ببرد.

نام یشم یا جید (Jade) از کجا آمده است

یشم امروزه به دو نوع جیدیت (یشم سخت و گرانبها) و نفریت (یشم ارزان قیمت) تقسیم بندی می شود. جیل هابز گوهرشناس خاطرنشان می کند که چینی ها این دو سنگ را از هم متمایز می کردند: نفریت به عنوان yu شناخته می شد، در حالی که جیدیت از برمه به عنوان fei-ts’ui شناخته می شد. با این حال، بازرگانان اروپایی که در این زمان با چین تجارت می‌کردند، هر دو سنگ را به دلیل شباهت‌های ظاهری، تحت عنوان رایج «یشم یا جید (jade)» دسته‌بندی کردند. تا سال 1863 بود که آلکسیس دامور، کانی شناس فرانسوی، یشم را به عنوان دو کانی متمایز تشخیص داد – یشم و نفریت. اصطلاح “جیدیت (jadeite)” پس از یشم ابداع شد.

هنگامی که آمریکای مرکزی و جنوبی توسط اسپانیا تصرف شد این نام از واژه اسپانیولی Piedra de jada به معنی “سنگ افسردگی” گرفته شد. در زبان چینی مترادف آن “YU” خوانده می شود که رایج نیست.

تاریخچه سنگ یشم در ایران

برای هزاران سال، صنعتگران چینی نفریت را در اشیاء کاربردی و هنری و همچنین جواهرات کار می کردند. بسیاری از رسوم اجدادی سنتی چینی و نمادگرایی مرتبط با یشم از نفریت سرچشمه گرفته است. با این حال، در اواسط قرن 18، یک سنگ قیمتی سبز رنگ جدید از همسایه برمه (که اکنون به نام میانمار شناخته می شود) وارد چین شد. چینی ها به این سنگ احترام زیادی قائل می شدند. همانطور که معلوم شد، این یشم جیدیت بود. سنگ جید یک کالای وارداتی بود و اشیا حکاکی شده از جنس یشم در آثار قدیمی گواه از روابط بالای ایران و چین بین قرن 14 تا 17 میلادی داشت.

انواع سنگ یشم

بطور کلی یشم دو گروه یشم جیدیت (Jadeite) و نفریت (Nephrite) که نوع ارزان یشم و از گروه هورنبلند است تقسیم بندی می شوند. یشم به رنگهای سبز، سیاه، بنفش، سرخ، اسطوخودوسی و آبی وجود دارد. جیدیت ها همچنین می توانند در ترکیب با سایر کانی های گروه پیروکسن در محلول های جامد ایجاد شوند. با این حال، این مخلوط ها همیشه انواع جیدیت در نظر گرفته نمی شوند. محتوای یشم جیدیت در این مواد گوهری می تواند متفاوت باشد.

به عنوان مثال ماو سیت سیت (Maw Sit Sit) سنگی است که فقط در نزدیکی روستای میانماری که از آن نام گرفته است یافت می‌شود. دارای رنگ سبز تیره با لکه های سیاه و رگه های سبز است. نمونه ها به طور معمول حاوی یشم (15%)، kosmochlor (گاهی اوقات ureyite نامیده می شود)، فلدسپات آلبیت و سایر مواد معدنی هستند. امفاسیت نیز ممکن است حاوی جیدیت، اوژیت و اگزیرین باشد.

خصوصیات سنگ یشم جیدیت چیست

این کانی تا قبل از سال 1750 در چین ناشناخته بود. نام جیدیت (Jadeite) از Jade مشتق شده است و نوعی پیروکسین اشباع شده از سیدیم و آلومینوم با فرمول شیمیایی [NaAl[Si2O6 می باشد و درواقع با ارزش ترین نوع بلورهایی با ساختار داخلی درهم تنیده میکروکریستالین است.

سختی یشم جیدیت بین 6.5 تا 7 در مقیاس موهس بوده و داری کلیواژ ناقص با فرم شکستگی آن سوزنی شکل و شکننده است که این نقاط شکستگی مات بوده ولی درصورت جلا دارای درخششی روغنی یا مرواریدی می شود.

جدول خصوصیات سنگ یشم

ترکیب شیمیاییسدیم سیلیکات آلومینیوم NaAlsi2o6

رنگ سبز و رنگهای دیگر

رنگ خاکه سفید

شفافیت مات تا اوپاک

رخ خوب – شکستگی استخوانی و شکننده

جلاروغنی

ضریب شکست نور1.688 – 1.652

شکست دوگانه0.02

سختی موهس7 – 6.5

وزن مخصوص3.48 – 3.24

سیستم کریستالی منو کلینیک و متراکم دانه ای

فلورسانس در جید متمایل به سبز خیلی ضعیف و نور متمایل به سفید

انواع رنگ در سنگ یشم جیدیت چیست

تنوع رنگ در یشم جیدایت بالاست و به رنگهای سیاه، سبز، سفید، زرد، قهوه ای و حتی زرد دیده می شود. جیدیت با رنگ سبز زمردی و نیمه شفاف به یشم سلطنتی نیز معروف است و در برمه وجود دارد. عامل ناچیز کروم باعث رنگ سبز می شود. رنگهای قرمز تا نارنجی آن مدیون لکه های اکسید آهن در ترک ها می باشد. به عنوان مثال جیدیت اسطوخودوسی توسط منگنز رنگ شده است و در ژادئیت با کیفیت زیر منبع نور این رنگ بصورت زمردی پدیدار شده و ارزش آن را بسیار بالا می برد.

یشم با ارزش سفید رنگی است که به یشم ختن هم معروف می باشد و در چین به آن ” دمبه گوسفند ” می گویند، از ارزش والایی برخوردار است از آنرو که هم رنگ سفید دلنشینی دارد و هم جلایی چرب است . یشم ختن درواقع نوع سفید یشم نفریت که از منطقه Hetian (a.k.a. Khotan) در جنوب غربی Xinjiang چین استخراج میشود. با این حال این منطقه منحصرا سفید نداشته و نمونه های سبز نفریت با رنگ زنده نیز وجود دارد. تا به امروز، بهترین منبع این نفریت سفید به اصطلاح “دمبه گوسفندی” در نزدیکی Hetian در استان سین کیانگ در غرب چین است که به یشم سفید ختن معروف است. ناحیه سین کیانگ یا ایغورستان نام بزرگترین استان چین است که در گذشته ترکستان چین یا ترکستان خاوری نام داشته و به زبان قدیمی سکایی ختن صحبت میکرد. آنها که ریشه و فرهنگی بسیار نزدیک به ایرانیان باستان داشته و از طریق جاده راه ابریشم این نوع یشم را وارد ایران میکردند. یشم ختن اساسا به همین دلیل بسیار در ادبیات قدیمی ما جایگاه ویژه ای دارد. جیدیت اغلب بصورت کابوشن (14*10 میلیمتر) تراشیده میشود. پدیده چند رنگی و همچنین پراکندگی نور را ندارد و میزان ضریب شکست نور آن بین 1.654 تا 1.667 می باشد. به طور کلی می توان آن را نیمه شفاف تا اوپاک در نظر گرفت.

انواع کیفیت راف جیدیت

امپریال جیدایت (Ahye Kyauk Stein) : که همانطور از اسمش پیداست به یشم سلطنتی و با کیفیت ترین آن معروف است و داری رنگ سبز واضح و زنده (vivid) با خلوص بالا است و در قطعات کوچک استفاده می شود.

جیدایت تجارتی (At The Kyauk) : که در حکاکی در نگین گردنبند یا اشیا زینتی کاربرد دارد.

جیدایت Utility (At The Kyauk) : که از آن در حجاری یا تراش مجسمه ها و غیره استفاده می شود.